درمورد پسماند های بیمارستانی اگاهی دارید؟! بلی یا خیر

پسماندهای بیمارستانی یکی از مهم‌ترین چالش‌های بهداشتی و محیط‌زیستی در دنیای امروز هستند.

 این نوع از پسماندها شامل انواع زباله‌های تولید شده در مراکز بهداشتی و درمانی هستند که به دلیل ویژگی‌های خاص خود، خطرات بالایی برای انسان و محیط زیست ایجاد می‌کنند. مدیریت اصولی این پسماندها ضروری است تا از شیوع بیماری‌ها و آسیب‌های محیطی جلوگیری شود.

تعریف و انواع پسماندهای بیمارستانی

پسماندهای بیمارستانی به زباله‌های تولید شده در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و مراکز بهداشتی گفته می‌شود که به‌ دلیل داشتن عوامل عفونی، شیمیایی و مواد خطرناک، نیاز به مدیریت ویژه دارند. این پسماندها به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
1. پسماندهای عفونی: شامل زباله‌هایی مانند پانسمان‌ها، دستکش‌ها و وسایل آلوده به خون و مایعات بدن است. 

2. پسماندهای شیمیایی: موادی که در فرآیندهای شیمیایی بیمارستان به کار می‌روند، مانند داروهای منقضی و مواد شیمیایی. 

3. پسماندهای پرتوزا: زباله‌هایی که در بخش‌های رادیولوژی و درمان‌های رادیویی تولید می‌شوند.

4. پسماندهای برنده و تیز: مانند سرنگ‌ها، سوزن‌ها و تیغ‌ها که می‌توانند آسیب‌های جسمی و انتقال بیماری‌ها را به همراه داشته باشند.

5. پسماندهای عمومی: این دسته شامل پسماندهایی است که مشابه زباله‌های عادی هستند، مانند زباله‌های غذایی و کاغذی.

خطرات ناشی از پسماندهای بیمارستانی

پسماندهای بیمارستانی به‌دلیل داشتن عوامل خطرزا، می‌توانند تأثیرات منفی زیادی بر سلامتی انسان و محیط‌زیست داشته باشند. برخی از خطرات این پسماندها عبارتند از:

• خطر عفونت و بیماری: زباله‌های عفونی می‌توانند بیماری‌های مسری را منتقل کنند. 

• آلودگی محیط زیست: دفع نامناسب پسماندهای شیمیایی و پرتوزا می‌تواند منابع آبی و خاکی را آلوده کرده و اکوسیستم‌ها را تخریب کند. 

• آسیب‌های جسمی: زباله‌های تیز می‌توانند به کارکنان و افراد دیگر آسیب فیزیکی وارد کنند.

روش‌های مدیریت پسماندهای بیمارستانی

مدیریت صحیح پسماندهای بیمارستانی شامل مجموعه‌ای از فرایندها است که از تولید تا دفع پسماندها را پوشش می‌دهد. برخی از مراحل و روش‌های مهم مدیریت این پسماندها عبارتند از:

1. جمع‌آوری و جداسازی: اولین مرحله در مدیریت پسماندهای بیمارستانی، جداسازی دقیق انواع پسماندها است. پسماندها باید بر اساس نوع و درجه خطرشان تفکیک شوند. استفاده از ظروف و کیسه‌های رنگی متفاوت برای انواع پسماندها می‌تواند به این فرایند کمک کند. 

2. انتقال و حمل و نقل امن: پسماندهای بیمارستانی باید به صورت امن و با تجهیزات ویژه حمل شوند تا خطر انتشار عفونت و آلودگی کاهش یابد. خودروهای مخصوص و بسته‌بندی‌های مناسب می‌توانند در این زمینه مؤثر باشند. 

3. ضد عفونی و استریل کردن: برای کاهش خطر انتقال بیماری‌ها، پسماندهای عفونی و تیز باید قبل از دفع، استریل و ضدعفونی شوند. از روش‌هایی مانند اتوکلاو، تابش حرارت و یا استفاده از مواد شیمیایی برای استریل کردن می‌توان استفاده کرد. 

4. بازیافت و استفاده مجدد: برخی از مواد قابل بازیافت و استفاده مجدد هستند. با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، مواد قابل استفاده مجدد می‌توانند به چرخه بازگردند و از تولید پسماند اضافه جلوگیری شود.

5. سوزاندن و دفع نهایی: در نهایت، پسماندهایی که امکان بازیافت یا استفاده مجدد ندارند باید به صورت ایمن سوزانده و یا به محل دفن‌های مخصوص منتقل شوند. سوزاندن پسماندهای بیمارستانی در کوره‌های ویژه با فیلترهای استاندارد، از انتشار مواد آلاینده به هوا جلوگیری می‌کند.

مزایای مدیریت اصولی پسماندهای بیمارستانی

مدیریت اصولی پسماندهای بیمارستانی می‌تواند مزایای بسیاری به همراه داشته باشد، از جمله:

• کاهش انتقال بیماری‌ها: با استریل کردن و جداسازی مناسب، احتمال انتقال بیماری‌های مسری به حداقل می‌رسد. 

• حفظ محیط زیست: استفاده از روش‌های مناسب دفع و بازیافت، از آلودگی آب، خاک و هوا جلوگیری می‌کند. 

• بهبود سلامت عمومی: کاهش خطرات پسماندهای بیمارستانی منجر به سلامت بهتر کارکنان و افراد جامعه می‌شود. 

• صرفه‌جویی اقتصادی: بازیافت و استفاده مجدد از برخی مواد می‌تواند هزینه‌های بیمارستان‌ها و مراکز درمانی را کاهش دهد.

نتیجه‌گیری

مدیریت پسماندهای بیمارستانی یکی از ضرورت‌های دنیای بهداشت و محیط زیست است. با توجه به خطرات بالا و تاثیرات منفی این نوع زباله‌ها، استفاده از راهکارهای مدیریت و دفع اصولی ضروری به‌نظر می‌رسد. دولت‌ها و نهادهای بهداشتی باید برای افزایش آگاهی عمومی و تدوین قوانین دقیق‌تر جهت مدیریت پسماندهای بیمارستانی تلاش کنند تا همزمان با بهبود سلامت جامعه، محیط زیست نیز حفظ شود.

 بخوانید درمورد ; اهمیت جداسازی پسماند تر و خشک